Φθορά και αναθέρμανση της σχέσης μέσα στην καθημερινότητα

Οι ενήλικες οι οποίοι είναι παντρεμένοι ή βρίσκονται σε μακροχρόνιες σχέσεις διαισθάνονται μερικές φορές ότι η σχέση τους φθείρεται και γίνεται σταδιακά απώλεια της καθημερινότητας.

Η ικανότητα διαχείρισης της σχέσης μέσα στην καθημερινότητα και η ετοιμότητα αναγνώρισης και επιδιόρθωσης κρίσιμων συμπεριφορών καθορίζει πολλές φορές και το βαθμό στον οποίο επηρεάζεται η σχέση.

Τα καλά νέα είναι ότι είναι δυνατόν ορισμένα ζητήματα να τύχουν αντιμετώπισης προληπτικά ή τουλάχιστον τα μέρη της σχέσης να τα αναγνωρίσουν έγκαιρα. Με την έγκαιρη αναγνώριση και την κατάλληλη αντιμετώπιση γίνεται πρόληψη πριν τα ζητήματα αυτά επεκταθούν και προκαλέσουν ζημιά στην σχέση σε σοβαρό βαθμό.

Η έρευνα σε ζητήματα οικογενειακής θεραπείας έχει καταδείξει τομείς των σχέσεων των οποίων η προβληματική διαχείριση οδηγεί συχνά σε φθορά και μοιραία κατάληξη.

Σημάδια φθοράς στην καθημερινότητα:

• Οι σύντροφοι δεν ακούν προσεκτικά ο ένας τον άλλον.
• Υπάρχει απώλεια συναισθηματικής σύνδεσης.
• Κυριαρχεί το “αίσθημα” της παράλληλης ζωής μέσα στο ίδιο σπίτι.
• Δεν υπάρχει απολαυση της αμοιβαίας συντροφιάς. Φαίνεται να βαριούνται ο ένας τον άλλο ή/και αποφεύγουν να περνάνε χρόνο μαζί.
• Υπάρχουν πολύ λίγα ή καθόλου κοινά ενδιαφέροντα.
• Τα άτομα αναφέρουν ότι νιώθουν χειρότερα για τον εαυτό τους όταν βρίσκονται στην παρουσία του άλλου.
• Σπάνια μοιράζονται τις σκέψεις και τα συναισθήματά τους.
• Είναι συχνό φαινόμενο το ένα άτομο να κατηγορεί το άλλο και αντίστροφα.

• Όταν παρουσιάζεται ένα κρίσιμο ζήτημα το ένα άτομο εγκαταλείπει συναισθηματικά το άλλο.

• Τα άτομα δεν νιώθουν ασφάλεια να εκφράσουν διαφωνία. Υπάρχει διαφωνία σε πολλά ζητήματα αλλά καθόλου συζήτηση για αυτά.

• Το άτομο προσπαθεί να εκφοβίσει ή να χειραγωγήσει το άλλο ώστε να συμφωνεί μαζί του.

• Το αίσθημα του θυμού είναι τόσο έντονο και άβολο ώστε τα άτομα αποφεύγουν καταστάσεις πού μπορεί να εμφανίσουν θυμό.

• Όταν το ένα άτομο θυμώνει μπορεί να γίνει επικίνδυνο.

• Όταν τα άτομα θυμώνουν μεταξύ τους τείνουν να απομακρύνονται ή να αποτραβιούνται συναισθηματικά ή να συμπεριφέρονται χωρίς σεβασμό.

• Κανένα από τα δύο άτομα δεν νιώθει ασφάλεια να εκφράσει τις ανάγκες του ή να γίνει συναισθηματικά ευάλωτο προς το άλλο άτομο μέσα στην σχέση.

• Γνωρίζουν πολύ λίγα ο ένας για το παρελθόν του άλλου.
• Ορισμένες φορές παραβιάζουν τον προσωπικό χώρο ο ένας του άλλου.
• Είναι υπερβολικά προσκολλημένοι στο παιδί/παιδιά τους και σπάνια βρίσκονται μόνοι μεταξύ τους.
• Έχουν έντονες συζητήσεις σχετικά με το σεξ ή/και σπάνια βρίσκουν χρόνο για σεξ.
• Τα άτομα παραγνωρίζουν τις διαθέσεις το ένα του άλλου.
• Όταν ένα άτομο έχει ανησυχία ή στρες για κάτι, αποφεύγει να το πει στο άλλο.
• Τα άτομα δεν μπορούν να ανακαλέσουν στην μνήμη τους τις ωραίες στιγμές στην αρχή της σχέσης όταν πρωτοερωτεύτηκαν.

Αντιμετώπιση

Ανάλογα με το βαθμό σοβαρότητας των προβλημάτων στην σχέση, ίσως να κριθεί αναγκαίο να ζητηθεί η βοήθεια ενός ειδικού ψυχολόγου ή άλλου ειδικού σε ζητήματα οικογενειακής ψυχοθεραπείας. Ο ειδικός θα μπορεί να αξιολογήσει τις δυνάμεις και τις αδυναμίες της σχέσης και να δημιουργήσει ένα εξειδικευμένο πρόγραμμα θεραπείας ώστε να μπορεί η σχέση να ανακάμψει.

Υπάρχουν ορισμένα πράγματα τα οποία μπορούν τα ζευγάρια να δοκιμάσουν μόνα τους ώστε να επαναφέρουν τη σχέση τους σε υγιείς βάσεις.

Όπως:

• Να αξιολογήσουν μαζί τις προσδοκίες του κάθε ατόμου για τη σχέση τους.
• Το κάθε άτομο να αναγνωρίσει και να αποδεχτεί τις πληγές που έχει δεχτεί ή/και έχει επιφέρει στο άλλο μέρος.
• Να αναγνωρίσουν μαζί τις προβληματικές περιοχές της σχέσης. Αυτό σημαίνει ότι το κάθε άτομο θα πρέπει να χρησιμοποιήσει συγκεκριμένη και σαφή γλώσσα διατυπώσης αποφεύγοντας γενικεύσεις και χαρακτηρισμούς. Για παράδειγμα: αντί για “Δεν μου κάνεις ποτέ έρωτα” θα μπορούσε να λεχθεί το εξής: “Κάνουμε έρωτα σχεδόν μια φορά τον μήνα. Θα ήμουν πιο χαρούμενη/χαρούμενος να κάνουμε έρωτα κάθε εβδομάδα ή πιο συχνά”.
• Η σαφής και συγκεκριμένη χρήση της γλώσσας μεταδίδει ορθά το μήνυμα, αποφεύγει τις παρερμηνείες και περιορίζει τις διαφωνίες. Κατά την περιγραφή του προβλήματος οι θετικές δηλώσεις μεταφέρουν με ακρίβεια τις ατομικές προσδοκίες. Στο πιο πάνω παράδειγμα, η προσδοκία είναι “να κάνουμε έρωτα κάθε εβδομάδα ή πιο συχνά”.

• Κατά την αναγνώριση των προβληματικών σημείων της σχέσης είναι καλό να γίνεται περιορισμός στα γεγονότα. Εάν μία δήλωση είναι προσωπική άποψη και όχι γεγονός τότε δημιουργείται πιθανότητα για διαφωνία και αμυντικότητα. Για παράδειγμα: η δήλωση “Ξοδεύεις πολλά χρήματα” βάζει το άτομο στο οποίο απευθύνεται σε θέση άμυνας και αυτόματα σε ανάγκη υπεράσπισης του εαυτού. Αντί για αυτό θα μπορούσε να λεχθεί το εξής: “τον περασμένο μήνα ξόδεψες 1.000 ευρώ σε ρούχα. Είχαμε συμφωνήσει να μην ξαναξοδέψουμε μηνιαία περισσότερα από 200 ευρώ σε ρούχα”.

• Το κάθε άτομο μπορεί να δημιουργήσει ένα κατάλογο με ζητήματα τα οποία θεωρεί ότι πρέπει να επιλυθούν και κάποιους στόχους. Στη συνέχεια τα ζητήματα αυτά και οι στόχοι μπορούν να συζητηθούν μεταξύ τους κι αν χρειάζεται μπορεί να συζητηθούν και στην παρουσία ενός αμερόληπτου τρίτου μέρους. Το τρίτο μέρος θα μπορούσε να ήταν ένας ή μία ψυχολόγος ένας ή μία οικογενειακός θεραπευτής / θεραπεύτρια ή κάποιο άλλο ουδέτερο άτομο το οποίο χαίρει της εμπιστοσύνης και των δύο.

Σχεδιασμός επίλυσης κατάστασης

• Για κάθε πρόβλημα ή/και στόχο θα μπορούσε να γίνει ένας σχεδιασμός για επίλυση. Ο σχεδιασμός για επίλυση καταστάσεων θα μπορούσε να έχει και την ακόλουθη μορφή:

1. Διατύπωση του προβλήματος ή του στόχου.
2. Διατύπωση της επιθυμητής αλλαγής.
3. Περιγραφή των καθημερινών καταστάσεων στις οποίες δημιουργείται η εμφανίζεται το πρόβλημα.
4. Περιγραφή των καθημερινών καταστάσεων στις οποίες δεν εμφανίζεται το πρόβλημα.
5. Περιγραφή των αλλαγών οι οποίες θα επέρχονταν στη ζωή των μερών της σχέσης εάν το πρόβλημα ξαφνικά επιλυόταν.
6. Προσπάθεια οικοδόμησης δεξιοτήτων στη σχέση για κάθε έναν από τους στόχους που έχουν τεθεί από κοινού. Ίσως το ένα ή  και τα δύο άτομα να χρειαστεί να μάθουν κάποια πράγματα ή να αποκτήσουν κάποιες δεξιότητες. Αυτές μπορεί να είναι δεξιότητες διαχείρισης συγκρούσεων διαχείρισης θυμού, δεξιότητες ενεργητικής ακρόασης ή διεκδίκησης. Η απόκτηση των απαραίτητων δεξιοτήτων είναι δυνατή φτάνει να υπάρχει αμοιβαία αναγνώριση των ζητημάτων που πρέπει να δουλευτούν. Σε τέτοια περίπτωση είναι δυνατή η οικοδόμηση μιας πιο δυνατής και πιο ποιοτικής σχέσης.

Διαβάστε επίσης:

Οικογενειακές συγκρούσεις-διαχείριση και επίλυση

Απογοήτευση και φθορά στις σχέσεις

Ανάπτυξη διαπροσωπικών δεξιοτήτων